ارز - به فتح الف و راء (مفردات‌نهج‌البلاغه)ارز یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای انقباض و جمع شدن است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مواردی نظیر: وصف گمراهان، توصیه به اطاعت از امام، و ... از این کلمه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیارز به معنای انقباض، جمع شدن و در جا ماندن، آمده است. «ارز، یارز: انقبض و ثبت.» ۲ - کاربردهاامیرالمؤمنین (علیه‌السلام) دربارۀ گمراهان فرموده است: «قد خاضوا بحار الفتن و اخذوا بالبدع دون السنّن و ارز المؤمنون و نطق الضالّون المکذّبون؛ یعنی: مؤمنان ساکت ماندند و گمراهان و تکذیب کنندگان حق، به سخن در آمدند.» ۲.۱ - توصیه به اطاعت از امامامام (علیه‌السلام) به یاران خویش، در اطاعت امر امام فرمود: «و الله لتفعلن او لینقلن الله عنکم سلطان الاسلام ثمّ لا ینقله الیکم ابدا حتّی یارز الامر الی غیرکم؛ به خدا قسم باید اطاعت امر امام کنید و گرنه خدا حکومت اسلامی را از شما سلب می‌کند و ابداً به شما انتقال نمی‌دهد؛ تا کار حکومت به غیر شما جمع شود.» ۲.۲ - ستون‌های زمینو در رابطه با کوه‌ها فرموده: «و جعلها للارض عمادا و ارّزها فیها اوتادا؛ کوه‌ها را برای زمین ستون‌ها گردانید و آنها را به شکل میخ‌ها در زمین ثابت نمود.» این سخن حاکی از رفتن ریشۀ کوه‌ها در زمین است. • این کلمه فقط سه بار در «نهج البلاغه» یافت شده است. ۳ - پانویس۴ - منبع• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ارز»، ص۳۸. |